Syntezatory to bardzo obszerna kategoria elektronicznych instrumentów muzycznych, mogących dość znacznie różnić się między sobą budową i sposobem działania. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat projektanci urządzeń tego typu eksperymentowali z wieloma nietuzinkowymi pomysłami, często tworząc w ten sposób naprawdę zaskakujące, unikatowe konstrukcje. Seria Niezwykłe syntezatory powstała po to, by przybliżyć wam niektóre takie projekty. W dzisiejszym odcinku poznamy m.in. dwa gigantyczne syntezatory, syntezator elektro-mechaniczny oraz syntezator projektowany z myślą o dzieciach.
TONTO
TONTO (skrót od „The Original New Timbral Orchestra”) zaczął swój żywot na początku lat siedemdziesiątych jako dwa połączone ze sobą egzemplarze modularnego Mooga. Jego twórca, Malcolm Cecil, na przestrzeni lat stopniowo dodawał do niego jednak kolejne elementy, poczynając od całych syntezatorów, idąc przez różnego rodzaju sekwencery i kontrolery MIDI a kończąc na częściach specjalnie zaprojektowanych z myślą o tym instrumencie. W efekcie TONTO dość szybko stał się największym i najbardziej rozbudowanym na świecie polifonicznym syntezatorem analogowym. Mimo iż instrument ten został stworzony z myślą o eksperymentalnej elektronice, jego potencjał został szybko dostrzeżony przez artystów grających takie gatunki jak pop, soul, r’n’b czy jazz. Można go było usłyszeć w utworach takich wykonawców jak Stevie Wonder, Gil Scott-Heron, Quincy Jones, Bobby Womack czy Weather Report, co pomogło syntetycznym brzmieniom wejść do szeroko pojętego „mainstreamu”.
Motor Synth
Motor Synth łotewskiej firmy Gamechanger Audio reklamowany jest przez nią jako elektro-mechaniczny syntezator analogowy. Najbardziej charakterystyczną cechą tego instrumentu jest to, iż zamiast konwencjonalnych oscylatorów wykorzystuje on osiem silników elektrycznych. Syntezator ten oferuje dwie metody generowania podstawowego dźwięku, który następnie może być modyfikowany przez kolejne elementy toru syntezy. Pierwsza z nich wykorzystuje przetworniki (podobne do tych znanych z gitar elektrycznych) do przechwytywania zmian w polu magnetycznym generowanych przez pracę silników, a następnie przekształcania ich w sygnały audio. Druga wykorzystuje dyski optyczne umieszczone na każdym silniku, na których zapisano graficzną reprezentację przebiegu różnych rodzajów fal, które następnie są odczytywane przez czujniki podczerwieni.
KiloDrone
Look Mum No Computer to muzyk i YouTuber znany przede wszystkim za sprawą nietypowych elektronicznych instrumentów muzycznych własnej konstrukcji. Nie dziwi więc, że postanowił on spędzić okres samoizolacji spowodowanej pandemią COVID-19 na konstruowaniu kolejnego projektu. Tak powstał Kilo Drone – olbrzymi syntezator, prezentujący jednak zupełnie inne podejście do tematu niż opisywany wcześniej na tej liście TONTO. O ile w instrumencie zbudowanym przez Malcolma Cecila rozmiar szedł w parze ze złożonością, o tyle Kilo Drone jest wprawdzie wielki i rozbudowany, ale jednocześnie pod pewnymi względami banalnie prosty. To „po prostu” tysiąc identycznych (a przynajmniej bardzo podobnych) oscylatorów połączonych ze sobą w jedną całość, których zadaniem jest tworzenie masywnej, analogowej ściany dźwięku.
Blipblox
Gdy ktoś określa syntezator mianem „zabawki”, przeważnie oznacza to, że instrument ten oferuje stosunkowo niewielkie możliwości. W przypadku Blipblox określenie to nabiera jednak nieco innego znaczenia. Ten nietypowy syntezator rzeczywiście został bowiem zaprojektowany w taki sposób, by jak najbardziej przypominać zabawkę, gdyż jego docelową grupą odbiorców są dzieci. Na jego głównym panelu znajdziemy więc duże kolorowe przyciski, pokrętła i wajchy służące do kształtowania dźwięku. Całość została zaprojektowana tak, by przypadkowe wciskanie guzików i poruszanie pokrętłami dawało ciekawe i wyraziste rezultaty. Jednocześnie instrument ten skrywa „pod maską” całkiem sensowny tor syntezy, dzięki czemu przy odrobinie wprawy i po podłączeniu zewnętrznej klawiatury lub sekwencera (Blipblox posiada złącze MIDI) można z niego korzystać jak z „dorosłego” syntezatora.
Data Duo
Syntezatory, podobnie jak większość innych instrumentów muzycznych, projektowane są zazwyczaj z myślą o obsłudze przez jednego muzyka. Data Duo jest jednak jednym z nielicznych wyjątków od tej reguły. Syntezator ten został bowiem zaprojektowany tak, by obsługiwały go dwie osoby stojące naprzeciwko siebie. Obudowa urządzenia ma kształt klina, z kontrolkami umieszczonymi na dwóch przeciwległych ścianach. Po jednej stronie znajdują się przyciski do sterowania wysokością dźwięku i obsługi sekwencera, zaś po drugiej pokrętła i suwaki służące do kształtowania brzmienia. Instrument został zaprojektowany w taki sposób, by mogły z łatwością obsługiwać go osoby niemające wcześniejszego doświadczenia z syntezatorami (w tym dzieci).
