Mimo iż kontrolery DJ-skie jeszcze kilka lat temu uznawane były za dość niszową kategorię sprzętową, to obecnie ich popularność znacznie przewyższa „tradycyjne” narzędzia pracy DJ-a, takie jak gramofony czy CD-Playery. I trudno się temu dziwić, gdyż urządzenia tego typu są stosunkowo tanie, łatwe w obsłudze i transporcie a pod względem oferowanych możliwości przewyższają często o wiele droższe zestawy typu odtwarzacze + mikser (chociaż oczywiście taki układ również ma swoje zalety).
Rosnące zainteresowanie kontrolerami zaowocowało zdecydowaną reakcją ze strony producentów sprzętu DJ-skiego, którzy szybko zaczęli wprowadzać do swojej oferty kolejne modele urządzeń tego typu. Efekt tych działań był taki, że potencjalni nabywcy nagle obudzili się w świecie w którym wybór dostępnych kontrolerów nie ograniczał się już do garstki podobnych do siebie urządzeń, lecz obejmował niezliczoną ilość rozmaitych modeli różniących się między sobą rozmiarami, funkcjonalnością i ceną. Duży wybór jest oczywiście rzeczą dobrą dla użytkownika, jednak sprawia on też, że coraz łatwiej jest pogubić się w stale rosnącej ofercie sklepów ze sprzętem DJ-skim. W poniższym artykule znajdziecie pięć kluczowych pytań, na które warto odpowiedzieć sobie przed rozpoczęciem poszukiwań wymarzonego kontrolera. Zdobyta w ten sposób wiedza pozwoli wam drastycznie ograniczyć liczbę potencjalnych kandydatów i uniknąć wydania ciężko zarobionych pieniędzy na sprzęt z którego nie będziecie w pełni zadowoleni. Gotowi? No to ruszamy!
Pytanie 1: Jakie oprogramowanie jest dla mnie najlepsze?
Najczęstszym błędem popełnianym przez osoby kupujące kontroler DJ-ski (zwłaszcza tych, które robią to po raz pierwszy) jest bagatelizacja kwesti oprogramowania. Tymczasem to właśnie wykorzystywana przez nas aplikacja w dużej mierze określa dostępny dla nas zestaw funkcji. Oczywiście najważniejsze elementy, takie jak wirtualne odtwarzacze i mikser, są w większości z nich bliźniaczo podobne, jednak każdy program posiada też swoje unikatowe cechy wyróżniające go na tle konkurencji. Przykładowo: Traktor Pro 2 posiada specjalne odtwarzacze Remix Decks, pozwalające na odpalanie pętli i sampli w sposób zbliżony do programu Ableton Live, Djay Pro pozwala strumieniować utwory z pokaźnej biblioteki serwisu Spotify a One DJ oferuje modularny interfejs użytkownika oraz wielościeżkowy edytor audio wbudowany w odtwarzacze. Niestety, o ile jeszcze kilka lat temu producenci kontrolerów DJ-skich dbali o to, by ich produkty współpracowały od razu po wyjęciu z pudełka z większością popularnych aplikacji, o tyle większość nowych kontrolerów produkowana jest z myślą o pracy z jednym konkretnym programem. Oczywiście większość aplikacji pozwala samodzielnie zmapować posiadany przez nas kontroler (a jeśli korzystamy z popularnego modelu istnieje duża szansa na znalezienie w sieci „gotowców”), jednak korzystając z „niewłaściwego” oprogramowania często tracimy dostęp do pewnych kluczowych zalet danego modelu (np. wyświetlacze Numark NV działają tylko w programach Serato DJ i Virtual DJ). Wczesne podjęcie decyzji o tym, który program najlepiej spełnia nasze oczekiwania pozwala nam też zaoszczędzić w przyszłości pieniądze i czas potrzebny na naukę. Większość kontrolerów sprzedawana jest w zestawie z okrojonymi wersjami programów oferującymi opcję płatnego upgrade’u do pełnej wersji. Coraz więcej firm wprowadza też do swojej oferty płatne rozszerzenia, pozwalające wyposażyć program w dodatkowe funkcje lub rozbudować te już istniejące. Krótko mówiąc: korzystanie z pełnych możliwości oferowanych przez aplikacje DJ-skie w większości przypadków wiąże się z koniecznością wydania dodatkowych pieniędzy. Jeśli jednak od razu wybierzemy odpowiadający nam program istnieje duże prawdopodobieństwo, że pozostanie on z nami na dłużej niż sam kontroler, dzięki czemu jeśli zajdzie potrzeba zakupu kolejnego urządzenia już na starcie będziemy mogli połączyć je z w pełni funkcjonalnym programem który zdążyliśmy już poznać od podszewki.
Pytanie 2: Jak (i gdzie) zamierzam najczęściej korzystać z kontrolera?
Termin „DJ” w ciągu ostatnich lat rozrósł się tak bardzo, że kilka osób wypowiadających te same słowo może mieć na myśli zupełnie inną postać. Dla jednych DJ to oczywiście osoba puszczające muzykę w klubach. Innym te dwie litery kojarzą się tylko i wyłącznie z prezenterami radiowymi. Terminu tego coraz częściej używa się również do określania wodzirejów zabawiających towarzystwo np. na weselach i imprezach firmowych. Pod kategorię DJ łapią się też często turntabliści i Live Actowcy, wykorzystujący narzędzia DJ-skie w roli instrumentów muzycznych. Kolejną kwestią którą musimy rozważyć jest więc sposób w jaki zamierzamy korzystać z kontrolera i miejsce w którym zamierzamy to robić najczęściej. Osoby chcące miksować muzykę w klubach powinny w pierwszej kolejności zwracać uwagę na funkcje pozwalające ubarwiać ich sety i ułatwiające miksowanie (i nie mówię tu o wcale o przycisku Sync, tylko o wygodnym dostępie do takich funkcji jak Loop czy Hot Cue) oraz na wbudowany interfejs audio, który powinien oferować odpowiednią jakość dźwięku (co obecnie nie stanowi problemu nawet w tańszych kontrolerach) a także odpowiedni zestaw wyjść (zwłaszcza jeśli planujemy grać w naprawdę dużych lokalach). Wszystkie te elementy stanowią natomiast cechy drugorzędne dla osób zajmujących się prowadzeniem wszelkiego rodzaju imprez okolicznościowych. Puszczając muzykę np. na weselu nie potrzebujemy wcale specjalnych narzędzi pozwalających remiksować utwór na żywo. Zamiast tego przydadzą nam się wejścia mikrofonowe i aux oraz w miarę kompaktowe wymiary. Osoby pasjonujące się turntablizmem powinny szukać kontrolerów wyposażonych w przedwzmacniaczem gramofonowe, mogących funkcjonować również jako samodzielne miksery lub nawet centralne elementy systemów DVS (alternatywnie można też rozważyć zakup modelu wyposażonego w zmotoryzowane koła Jog). Osoby mające ambicję by mieszać tradycyjną sztukę DJ-ingu z Live Actem powinny zaś zainteresować się nowoczesnymi, nieco mniej typowymi kontrolerami, w których projektanci położyli największy nacisk na takie elementy jak pady, rezygnując nawet często z „tradycyjnych” kół Jog.
Pytanie 3: All-in-One vs Modularny Setup
Kiedy już wiemy z jakiego oprogramowania chcemy korzystać i jakie zadania będzie musiał spełniać nasz kontroler przychodzi pora by zastanowić się nad tym jakiego typu urządzenie jest nam właściwie potrzebne. Kontrolery typu all-in-one to zwarte, wielofunkcyjne „kombajny” wyposażone we wszystkie funkcje potrzebne do miksowania muzyki (a przeważnie również w całą masę dodatkowych „bajerów”). Kontrolery modularne to urządzenia bardziej specyficzne, zwykle naśladujące konkretne elementy tradycyjnego setupu DJ-skiego, takie jak miksery czy odtwarzacze. O wadach i zaletach obu typów kontrolerów dałoby się napisać oddzielny, obszerny artykuł, dlatego też teraz zajmiemy się tylko najważniejszymi cechami obu rozwiązań. Główną zaletą pierwszego z nich jest prostota i wygodna obsługa. Jedno urządzenie i jeden kabel łączący je z komputerem wystarczą by zapewnić nam praktycznie wszystkie funkcje jakich może wymagać współczesny DJ od swojego narzędzia pracy. Jeśli nie lubicie zbytnio komplikować sobie życia kontrolery typu All-in-one będą dla was dobrym rozwiązaniem (zwłaszcza iż w przyszłości zawsze można wykorzystać je jako centralny punkt modularnego setupu). Modularne kontrolery nie są niestety tak proste i wygodne w obsłudze (nie wspominając już o fakcie, że decudując się na takie podejście musimy rozważać zakup nie jednego lecz kilku modeli) jednak dają nam one znacznie większo pole do popisu w kwestii dostosowywania naszego setupu do własnych potrzeb, co może okazać się zbawienne zwłaszcza gdy mamy ambicje by zrobić coś unikatowego, wykraczającego poza typowe podejście do kwestii miksowania muzyki.
Pytanie 4: Jakim budżetem dysponuje?
Wybierając kontroler MIDI, lub jakiekolwiek inne akcesorium muzyczne, łatwo jest popaść w pułapkę o nazwie „gdyby dopłacić jeszcze trochę starczyłoby na lepszy model”. Problem polega na tym, że niezależnie od tego czy planujemy wydać kilka setek czy kilka tysięcy i tak zawsze znajdzie się coś droższego, posiadającego więcej funkcji i wyposażonego w więcej świecących guziczków (nawet jeśli uda wam się odnaleźć ten najlepszy, najdroższy kontroler na rynku i wydać na niego wszystkie swoje oszczędności, to najdalej za rok pojawi się coś jeszcze lepszego). W pułapkę tą wpadają najczęściej osoby początkujące, które boją się, że jeśli kupią „mniej wypasiony” kontroler ktoś zarzuci im, że „grają na zabawkach”, lub które wierzą w to, że zakup drogiego, rozbudowanego sprzętu pomoże zakamuflować brak doświadczenia i umiejętności. Sęk w tym, że jeśli chodzi o najbardziej fundamentalne elementy (takie jak obsługa sekcji miksera, odtwarzaczy czy biblioteki), to w chwili obecnej nawet kontrolery z tak zwanej „średniej półki” nie ustępują w niczym znacznie droższym modelom. By uniknąć sytuacji, w której zamiast szlifować umiejętności ciągle tylko odkładamy pieniądze na lepszy sprzęt, najlepiej jest od razu jasno ustalić najwyższą kwotę jaką jesteśmy w stanie wydać na zakup kontrolera i trzymać się tego postanowienia możliwie pewnym chwytem. Na szczęście po odpowiedzeniu sobie na poprzednie trzy pytania powinniście znać już przybliżony przedział cenowy kontrolerów spełniających wasze wymagania, co znacznie ułatwi ustalanie budżetu. W tym przypadku warto też zadać sobie dwa „pytania pomocnicze”. Pierwsze: czy wolimy nowy, czy też używany kontroler. Drugie: czy kupiony przez nas sprzęt będzie na siebie zarabiał, a jeśli tak to po jakim czasie zwróci nam się ta inwestycja.
Pytanie 5: Jak widzę przyszłość mojego setupu?
Kontroler DJ-ski nie jest urządzeniem które kupujemy codziennie, raz w miesiącu czy nawet co roku. Dla większości osób jest to sprzęt mający służyć im przez długie lata (widok DJ-a grającego na sprzęcie, który dawno już wyszedł z produkcji nie dziwi zresztą chyba nikogo – zwłaszcza fanów marki Technics), dlatego też podejmując ostateczną decyzję o zakupie danego modelu warto wybiec myślami o kilka lat do przodu i zastanowić się nad tym, czy i jak chcielibyśmy w przyszłości rozwinąć nasz setup. Największą wagę do tego pytania powinny przyłożyć oczywiście osoby zainteresowane rozwiązaniami modularnymi, gdyż to właśnie one będą miały największą swobodę w rozwijaniu swojego zestawu. Potencjalni nabywcy kontrolerów typu All-In-One również nie powinni jednak zupełnie ignorować tematu przyszłości własnego setupu. Przykładowo: osoby dla których kontroler MIDI ma być tylko „rozgrzewką” przed zakupem gramofonów lub CD-Playerów powinny rozważyć wybór kontrolera mogącego działać również jako samodzielny mikser, a osoby zainteresowane tworzeniem bardziej rozbudowanych miksów nie powinny odcinać sobie drogi do realizacji swoich ambicji poprzez zakup kontrolera mogącego obsłużyć jedynie dwa kanały.
Podsumowanie
Mimo iż pięć powyższych pytań powinno pomóc wam znacznie zawęzić obszar poszukiwań kontrolera idealnie spełniającego wasze wymagania, to jednak wiele osób i tak będzie musiało w ostateczności stanąć przed wyborem jednego z kilku bardzo zbliżonych do siebie modeli. W takim wypadku pozostaje już tylko kierować się intuicją i doświadczeniem (własnym lub cudzym – fora internetowe nie gryzą). Ostatecznie należy jednak pamiętać o tym, że tak naprawdę sprzęt z którego korzystamy jest tylko dodatkiem do czegoś, czego nie da się kupić – naszych własnych umiejętności.
